จะทำอย่างไรเมื่อดาวน์ไลท์ LEDแตก ?

            ไฟดาวน์ไลท์ คือ โคมไฟที่นิยมนำมาตกแต่งห้องนอน ห้องประชุม และสถานที่ต่างๆภายในอาคาร ซึ่งจุดเด่นของดาวน์ไลท์LED ก็คือการประหยัดไฟ จึงทำให้ในปัจจุบันดาวน์ไลท์LED ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก แต่คงมีไม่กี่คนที่จะรู้ถึงอันตรายของสารเคมีที่อยู่ภายในหลอด และวิธีป้องกันเมื่อสารเคมีภายในหลอดเกิดการรั่วไหล ซึ่งจากงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ศึกษาเกี่ยวกับหลอดLED หรือหลอดประหยัดไฟพบว่า หลอด LED จะปล่อยไอปรอทที่สามารถกระจายตัวในอากาศได้สูงถึง 20 เท่า ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อร่างกายเช่น อาการปวดหัว หน้ามืด ตาลาย เหนื่อยเมื่อยล้า  ชัก  ไม่มีสมาธิ และเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง ซึ่งสารเคมีที่มีผลกระทบต่อร่างกายมีดังนี้

1.      สารก่อมะเร็ง ที่พบในหลอดLEDมีหลายประเภท เช่น

•       แนฟทาลิน (Naphthalene) – สารประกอบสีขาวที่ได้จากกระบวนการกลั่นน้ำมันดิน มีกลิ่นฉุน ระเหิดได้ ใช้ทำลูกเหม็นและเป็นสารตั้งต้นในอุตสาหกรรมเคมี เช่น สี กระดาษสำเนา หากสูดดมเข้าไปเป็นจำนวนมากจะเกิดการระคายเคืองต่อตา และผิวหนัง
•       ฟีนอล (phenol) – ผลึกสีขาวที่ได้จากน้ำมันดิน มีฤทธิ์กรดอ่อน มักใช้ในอุตสาหกรรมเคมีหลายประเภท เช่น ยา น้ำยาทำความสะอาด ยากำจัดศัตรูพืช สีย้อม หากได้รับสารฟีนอลเป็นเวลานานร่างกายจะมีอาการต่างๆตามมา  เช่น ท้องร่วง เบื่ออาหาร ตับวาย และอาจเป็นผลทำให้เกิดโรคมะเร็งได้
•       สไตริน (Styrene) – สารไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัวที่ได้จากการกลั่นน้ำมันปิโตรเลียม เป็นสารตั้งต้นใช้ทำกล่องโฟม หากรับเข้าจะทำให้ชักและเสียชีวิตได้

2.        2 .    สารปรอท มีพิษร้ายแรงต่อระบบประสาท โดยเฉพาะกับเด็กและคนท้อง พิษจะเข้าไปทำลายสมอง ระบบประสาท ตับ ไต และยังทำให้หลอดเลือดหัวใจ ระบบภูมิคุ้มกัน และระบบสืบพันธุ์มีปัญหา ส่งผลให้ผู้ใช้มีความเครียด ปวดหัว ตัวสั่น นอนไม่หลับ ความจำเสื่อม และหากได้รับในปริมาณมากอาจทำให้เป็นอัลไซเมอร์

     3.    รังสี UV โดยปกติหลอดประหยัดไฟจะปล่อยรังสี 2 ประเภท คือ รังสี UVB และ UVC ซึ่งเป็นอันตรายต่อผิวหนังและสายตา รังสีเหล่านี้จะไปรบกวนระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ส่งผลให้ผิวหนังชะลอการสังเคราะห์วิตามินดี  ซึ่งหากได้รับรังสียูวีเป็นจำนวนมากอาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดมะเร็งผิวหนังได้

                   สารเคมีเหล่านี้เป็นสารที่บรรจุอยู่ในโคมดาวน์ไลท์ติดลอย โคมไฟดาวน์ไลท์สี่เหลี่ยม ซึ่งจะมีผลกระทบต่อร่างกายก็ต่อเมื่อสารเคมีภายในหลอดเกิดการรั่วไหล ซึ่งชิปLEDเมื่อแตกจะมีไอปรอทและสารพิษอื่น ๆ ออกมาปนเปื้อนในอากาศและสิ่งแวดล้อม โดยทั่วไปดาวน์ไลท์ LED จะถูกติดตั้งภายในอาคาร และสิ่งแรกที่จะต้องทำหลังจากดาวน์ไลท์ LED แตกคือ ทุกคนที่อยู่ภายในพื้นที่ดังกล่าวควรรีบออกมา และปิดเครื่องปรับอากาศ เปิดประตู และหน้าต่างทิ้งไว้อย่างน้อย 15 นาที เพราะเมื่อดาวน์ไลท์ LED แตกจะมีสารปรอท (สารพิษ) ที่อยู่ภายใน ฟุ้งกระจายออกมาทั่วบริเวณ ซึ่งหากสูดดมสารปรอทเข้าสู่ร่างกายจะทำให้เกิดอาการปวดหัวไมเกรน วิงเวียนศีรษะได้ หลังจากออกจากห้องแล้วประมาณ 15 นาที ให้ใช้กระดาษเข้าไปโกยเศษแก้วอย่างระมัดระวัง แล้วเก็บเศษผงด้วยเทปกาวที่เหลือให้สะอาด จากนั้นนำของทั้งหมดใส่ลงไปในซองพลาสติกที่เตรียมไว้ และนำไปทิ้งในขยะอันตรายอย่านำมาทิ้งปะปนกับขยะทั่วไป  จากนั้นให้เปิดประตู หน้าต่างห้องทิ้งไว้ เพื่อระบายอากาศอีก 3-4 ชั่วโมง ซึ่งสิ่งสำคัญของการเก็บกวาดคือ ห้ามใช้เครื่องดูดฝุ่น เพราะจะทำให้สารพิษภายในกระจายไปยังสถานที่อื่น เมื่อเราเปิดใช้เครื่องดูดฝุ่นทำความสะอาดในครั้งต่อไป และที่สำคัญห้ามหยิบเศษหลอดไฟด้วยมือเปล่า เพราะจะทำให้สารพิษเข้าสู่ผิวหนังได้ง่าย

            แม้ว่าสารเคมีที่อยู่ภายในดาวน์ไลท์ ดาวน์ไลท์ LED Philipsจะส่งผลกระทบต่อร่างกายแต่ก็ไม่ร้ายแรงหรืออันตราย หากเรารู้วิธีรับมือและปฏิบัติอย่างถูกขั้นตอน เท่านี้อันตรายจากสปอร์ตไลท์LEDก็จะไม่เกิดกับคุณและคนที่คุณรัก